Zet een stel mannen bij elkaar en het onderwerp schoonmoeder met de bijbehorende moppen zijn nooit ver weg. Op die van mij na dan, mijn schoonmoeder bedoel ik dan. Als ik vertel dat mijn schoonmoeder tweeduizend kilometer ver weg woont en ik haar amper versta word ik meestal gefeliciteerd. Ik krijg dan niets meer te drinken, want ik ben al genoeg gematst in mijn leven. Zo gaat dat in een mannengroep, nooit moeilijk en altijd duidelijk.
Over de definitie van onze schoonmoeder (er zijn geen vrijgezellen bij) zijn we het altijd eens, het is een vrouw die je erbij krijgt als je met een van haar kinderen trouwt. Het is de bagage die bij je huwelijk zit. Net zoals gewone bagage, soms te zwaar en dan moet er geld bij.
Schoonmoeders maken veel geluid en zijn er in alle maten en vormen. Ze bemoeien zich met je gezin en weten- net zoals jij vroeger- alles beter. Ze hebben alles tenslotte al een keer gedaan en meegemaakt, dat is toch ook goed gekomen? Op die laatste opmerking moet je vooral niet reageren, daar krijg je alleen maar last van.
Die last heb ik niet. Het trouwen met een buitenlandse heeft namelijk als voordeel dat je schoonmoeder ver weg woont.
Die van mij woont in Finland, dat is ver genoeg -volgens mijn vrienden- maar dat vind ik niet, mijn schoonmoeder is namelijk best een “Tof wijf”. Het zou kunnen dat het komt omdat ze –volgens mijn vrienden- zo ver woont. Dat zou kunnen natuurlijk, maar ik denk van niet.

Er zijn veel verhalen over schoonmoeders die zo vreselijk zijn, maar neem even een moment en stel je eens voor hoe je zou reageren in haar plaats.
Je bent moeder. Als potentiele schoonmoeder zie je dat je dochter of zoon iemand mee naar huis neemt die je absoluut leuk moet vinden! Afwijzen is geen optie want het is de keuze van je dierbare. Die vindt degene die aan je tafel zit de moeite waard om voor te stellen! Hij of zij heeft wekenlang zitten dubben of dit de ware is en of ze het risico wil nemen om hem of haar, thuis voor te stellen. Als het mislukt moeten ze dagenlang aanhoren dat ze het niet begrijpen, het was toch een leuke vent of meid? Wat is er met je aan de hand? Jij hebt altijd wel wat op iemand aan te merken. Er wordt dus risico genomen en er is lang over nagedacht om hem of haar mee naar huis te nemen. Het is serieus en je dochter of zoon wil jouw goedkeuring en niet je mening. Of eigenlijk wel maar…

De (schoon)moeder zit aan tafel te kijken naar iemand die straks…verder durft ze niet te denken. Ze wil positief blijven en glimlacht. Ze probeert de nieuwkomer in te schatten die, in mijn geval, een bord rijstepap probeert te legen. Als ik terugkijk op dit moment kan dat nooit een mooi beeld zijn geweest, ik haat dat spul namelijk, rijstepap. Er komt geen einde aan zo’n bord, van de geur alleen al wil ik een straatje omlopen. Ik durfde echter geen slechte eerste indruk te maken en leegde, zij het met veel moeite, het bord.
Ik zag mijn aanstaande schoonmoeder vriendelijk kijken, maar later besefte ik dat ze iemand zag die haar dochter wilde meenemen, een buitenlander zelfs!
Niet dat ze discrimineerde, zeker niet, maar er was een vijftig procent kans dat haar dochter in het buitenland ging wonen. Dat was haar al een keer eerder overkomen met haar oudste dochter, en nu zat daar weer zo’n figuur.
En ze had gelijk, het gebeurde nog een keer
Naar Nederland, achter de Noordzee, dat was veel verder dan Zweden waar haar eerste dochter woonde. Daar kon ze wel eens naar toe met de boot. Maar voor Nederland had je toch echt een vliegticket nodig.
Haar man, mijn aanstaande schoonvader, had er schijnbaar minder moeite mee. Hij had gehoord dat de man die zo moeizaam aan de pap zat, een timmerman was en zag wel mogelijkheden. Hij was net begonnen met de bouw van een zomerhuisje, hij kon wel wat hulp gebruiken. Hij zag ook dat het klikte tussen die twee aan tafel, dat zat dus wel goed. Hij kreeg gelijk. Samen hebben we later inderdaad gewerkt aan het zomerhuis en ik heb daar nog steeds heel goede herinneringen aan. Het was een wijze man die weinig woorden nodig had om te zeggen wat hij bedoelde.

Tijdens een gesprek met vrienden op de sportclub zei ik dat ik een vliegticket had geboekt voor de verjaardag van mijn schoonmoeder. Ze keken me allemaal ontzet aan.
‘Jezus man, wat rot voor je. Ga even zitten. Wil je wat te drinken? Ik kreeg ondersteunende klopjes op mijn rug met het commentaar: ‘Je moest zeker van je vrouw?’
Lachend zei ik dat ik vrijwillig ging, ik wilde zelf, ik hoefde niet. Hoofdschuddend over zoveel onbenulligheid keken ze naar me, het woord sukkel hing niet uitsproken in de lucht. Betalen om je schoonmoeder te bezoeken, het moest niet gekker worden. Het stond niet op hun verlanglijstje, dat was duidelijk.

Na ruim 30 jaar sta ik naast mijn schoonmoeder en geef haar een knuffel. Ik feliciteer haar met haar verjaardag, negentig is ze geworden. Ze woont nog grotendeels zelfstandig en is mentaal nog heel pienter. Ze heeft een duidelijk mening over van alles en nog wat en ik versta er nog steeds geen jota van. We vinden het allebei prima. Ik beschouw haar als mijn tweede moeder, haar andere dochters zijn mijn zusters. Ik gebruik het woord schoonfamilie daarom dus nooit.
Mijn vrouw geeft haar als cadeau een fotocollage over haar leven die we samen hebben gemaakt en zie dat ze het prachtig vindt. Zie ik daar een traantje? Ik krijg een stralende glimlach en zie in haar ogen dat ze het me vergeeft dat ik ruim dertig jaar geleden haar dochter heb ontvoerd.